ភ្នំពេញ៖ តំបន់បឹងកក់ ស្ថិតនៅក្នុងសង្កាត់បឹងកក់១ ខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ ចំណែកបឹងវិញគេត្រូវ ការ ចាក់ដីលុបបំពេញ ដែលមានផ្ទៃដីម្រមាណជា ៩០ហិចតា ដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍ ដោយមានគម្រោងសាងសង់បុរី និងមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្ម ដែលនៅក្នុងនោះរួមមានផ្ទះល្វែង ផ្សារទំនើប គ្លីនិក សណ្ឋាគារ មណ្ឌលកម្សាន្ដ តំបន់លំហែកាយ និងសំណង់អគារធំខ្ពស់ៗ។
ការអភិវឌ្ឍដូចនេះ នៅក្នុងក្រុងមិនត្រឹមតែ អាចបង្កើននូវភាពស្រស់ថ្លា នៃសម្រស់ទីក្រុងនោះទេ ថែមទាំងអាច បញ្ជាក់ពីភាពរីកចម្រើន ស្ទើរគ្រប់វិស័យរបស់ប្រទេសជាតិ មួយកម្រិតទៀត។ ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍនេះ បានផ្ទុះឡើង នូវជម្លោះដីធ្លីតាំងពីឆ្នាំ២០០៧ នៅពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាល ផ្តល់ដីតំបន់នោះ ជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឲ្យ ក្រុមហ៊ុន ស៊ូកាគូអ៊ីន អភិវឌ្ឍរយៈពេល៧០ឆ្នាំ។ ដីដែលរដ្ឋផ្តល់ឲ្យទំហំ ១៣៣ ហិកតា ប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ចំនួនរាប់ពាន់គ្រួសារ។ បច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមិនទាន់ទទួលបាន ដំណោះស្រាយនៅមានជាង ៧០ គ្រួសារ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទំនាស់ដីធ្លីនេះជិតរកដំណោះស្រាយចេញហើយ បន្ទាប់ពីលោក ប៉ា សុជាតិ វង្ស ឡើងធ្វើជាអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បន្ទាប់មកការអភិវឌ្ឍ នៅតំបន់បឹងកក់នេះ នឹងលេចចេញជារូប រាងជាមិន ខាន។ ដើម្បីចូលរួមចំណែកនៃគំនិត ក្នុងការអភិវឌ្ឍជាតិនៅលើទឹកដីតំបន់បឹងកក់ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បានផ្តល់គំនិតថា គេគួរប្រែក្លាយតំបន់បឹងកក់នេះ ទៅជា «ស្ថានីយរថយន្តកម្ពុជា» ពីព្រោះនៅប្រទេសកម្ពុជាពុំ ទាន់មាន ស្ថានីយបែបនេះនៅឡើយទេ។
លោកបណ្ឌិត បានពន្យល់អំពីមូលហេតុ នៃការបង្កើត «ស្ថានីយរថយន្តកម្ពុជា» នេះថា ដីនៅតំបន់បឹងកក់ នេះធំ ដែលសមនឹងធ្វើស្ថានីយនេះបាន, ជាចំណុចកណ្ដាលនៃរាជធានីភ្នំពេញ, ក្បែរផ្លូវរថភ្លើងដែលចេញទៅ ខេត្តព្រះ សីហនុ ខេត្តកំពត ខេត្តតាកែវ ខេត្តពោធិសាត់ ខេត្តបាត់ដំបង និងក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ, មិន ឆ្ងាយពី ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ប៉ុន្មានឡើយ, ចំណែករថយន្តក្រុងវិញ ដែលសព្វថ្ងៃមានចំណត ភាគច្រើនមិនសមរម្យ រួចបង្កឲ្យមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ បាត់បង់សណ្ដាប់ធ្លាប់សាធារណៈ ដូច្នេះ គួរក្រុមហ៊ុន សេវាដឹកជញ្ជូនទៅជួល ឬទិញចំណត នៅតំបន់បឹងកក់នេះ, ងាយស្រួលដល់ប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចភ្ញៀវទេសចរ ជាតិ និងអន្តរជាតិ រករថយន្តជិះទៅកាន់ខេត្តផ្សេងៗ ពីព្រោះស្ថានីយរថយន្តកម្ពុជានេះ មានចំណតរថយន្តចេញ និងចូលគ្រប់ខេត្ត ក្រុងទាំងអស់របស់ប្រទេសខ្មែរ, មានផ្សារទំនើប លក់ទំនិញគ្រប់ប្រភេទ បង្កលក្ខណៈងាយ ស្រួលដល់អតិថិជនទិញ រួចឡើងរថយន្ត ទៅខេត្តរបស់ខ្លួនវិញ ដោយមិនបាច់ ចំណាយពេលវេលាច្រើន ក្នុងការ ដើរទិញនៅផ្សារឆ្ងាយៗ, មិនត្រឹមតែមានទំនិញលក់រាយនោះទេ ថែមទាំងមានឃ្លាំងស្តុកទំនិញ លក់ដុំ ទទួល ទំនិញ ផ្ទេរ និងចែកចាយទៅតាមបណ្តាខេត្ត និងប្រទេសនានាក្នុងសហគមន៍អាស៊ាន (២០១៥) ទៀតផង។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បានពន្យល់បន្ថែមទៀតថា ដើម្បីកុំឲ្យកកស្ទះចរាចរណ៍ ត្រូវមានទាំងផ្លូវអាកាស និង ផ្លូវក្រោមដីផងដែរ ចូលមកកាន់តំបន់បឹងកក់ ក៏ដូចចេញទៅវិញ បន្ថែមទៅលើផ្លូវដែលមានស្រាប់។ អនាគត នៅ ពេលសំណង់ផ្ទះ អគារផ្សេងៗ កាន់តែរីកដុះដាលលើទឹកដី ដែលទើបដាក់បញ្ចូល ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញថ្មីៗ ពេល នោះ ចាំបាច់ត្រូវមានរថភ្លើងក្រុង (មេត្រូ) ដូច្នេះ ចំណតរថភ្លើងនេះ ក៏គួរនៅក្នុងតំបន់បឹងកក់ និងចេញទៅកាន់ តំបន់នានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក៏ចេញពីតំបន់បឹងកក់នេះដែរ។ លោកបណ្ឌិត បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ការធ្វើសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម គឺគេធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព មានន័យថា រហ័ស មិនមានច្រើនដំណាក់ ជឿទុកចិត្ត ផ្ទេរលុយតាមធនាគារ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ការរៀបរាប់នូវចំណុចខាងលើ វា ឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្វើសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្មមានប្រសិទ្ធភាពនោះហើយ។
ខ្ញុំយល់ថា គម្រោងដើមរបស់ក្រុមហ៊ុន ស៊ូកាគូអ៊ីន ដែលសាងសង់បុរី និងមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្ម ដែលមានផ្ទះ ល្វែង ផ្សារទំនើប គ្លីនិក សណ្ឋាគារ មណ្ឌលកម្សាន្ដ តំបន់លំហែកាយ និងសំណង់អគារធំខ្ពស់ៗនោះ អាចដាក់ បញ្ចូលគំនិតរបស់លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ កាន់តែប្រសើរ ពោលកាន់តែធ្វើឲ្យសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និង សេវាផ្សេងៗទៀតរស់រវើក ពិសេសប្រទេសកម្ពុជាមានមោទកភាព ដែលមាន ស្ថានីយរថយន្តកម្ពុជា មាន លក្ខណៈទំនើប ដែលការប្រែក្លាយពី ការឈឺចាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយចំនួន ដោយសារមន្ត្រីរាជការ ខិលខូចខ្លះនោះ។
លោក សយ សុភាព អគ្គនាយក មជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានដើមអម្ពិល ដែលបានជជែកបញ្ហានេះ ជាមួយលោក បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បានកោតសរសើរបណ្ឌិត ដែលផ្តល់គំនិតឲ្យបង្កើត ស្ថានីយរថយន្តកម្ពុជា ដោយលោក បានឲ្យដឹងដែរថា ការបង្កើតស្ថានីយរបៀបនេះ ប្រទេសគេមួយចំនួន បានបង្កើតរួចទៅហើយ ដែលបង្កល្ខណៈ ងាយស្រួលដ៏ច្រើនដល់អ្នកធ្វើដំណើរ និងបង្កើនសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម ដូចជាប្រទេសថៃ មានឈ្មោះថា «ម៉ឈីកម៉ៃ»។
ឥឡូវនេះយើងងាក មកនិយាយពីបរិស្ថានវិញម្តង។ បឹងកក់ដែលមានទំហំផ្ទៃរហូតដល់ ៩០ហិកតា គឺជាអាង សម្រាប់ ស្ដុកទឹកជំនន់ភ្លៀងដែលនៅតំបន់ជិតខាង។ ក្រោយពីធ្វើការលុបបំពេញបឹងកក់នេះ ដោយទុកផ្ទៃបឹង នៅត្រឹម ១៥ហិកតានោះ ក៏នៅតែអាចមាន ការផលប៉ះពាល់មួយចំនួន ដល់បរិស្ថាន ជាពិសេសអាចប៉ះពាល់ ដល់ប្រយោជន៍សាធារណៈជាច្រើន ដូចជាខូចផ្លូវថ្នល់ជាដើម។ ពីព្រោះកន្លងមកធ្លាប់មានលិចទឹក នៅតំបន់ មួយចំនួនមក ហើយក្រោយពីមានការចាក់ដី លុបបំពេញបឹងពោងពាយ និងបឹងបាយ៉ាប ដូចជានៅសង្កាត់ ភ្នំពេញថ្មី ក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវជាដើម។ ដូច្នេះ គួរទុកផ្ទៃបឹងឲ្យកាន់តែធំជាង ទំហំ១៥ហិកតា ថែមទាំងធ្វើយ៉ាង ណាឲ្យទឹកនៅបឹង ដែលនៅសេសសល់នេះ មានបរិស្ថានល្អ អាចឲ្យ ត្រី និងប្រភេទសត្វស្លាបទឹក រស់នៅបាន ផងដែរ ដើម្បីបញ្ជាក់ថា ការអភិវឌ្ឍពិតជារក្សា បាននូវបរិស្ថាន។
ដើម្បីប្រែក្លាយបឹង ឲ្យមានប្រយោជន៍ ខ្ញុំសូមលើកឧទាហរណ៍មួយ ដែលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក ខ្ញុំធ្លាប់បាន ទៅ ប្រទេសបារាំង នៅក្នុងសង្កាត់ឡូញ ជាយក្រុងប៉ារីស មានបឹងមួយមានទំហំជាច្រើនហិចតា។ បឹងនេះ ជាអាង ស្តុកទឹកភ្លៀងផង និងក៏ជាអាងសម្រាប់ស្តុកទឹក ដែលហូរចេញពីលំនៅឋាន និងហាង នានា ប៉ុន្តែគេបាន បន្សុទ្ធទឹកកខ្វក់នោះ ជាច្រើនដំណាក់កាល ទើបធ្លាក់ចូលមកបឹង ដែលទឹកនោះត្រីយ៉ាងច្រើន ព្រមទាំងមាន សត្វទាព្រៃ ក្ងានព្រៃ រស់នៅបាន។ ចំពោះត្រីនៅក្នុងបឹងនោះ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន អាចអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកក្រីក្រ ទៅចាប់ ឬស្ទួចបានដោយមិនគិតថ្លៃ ប៉ុន្តែមានកំណត់ចំនួនគីឡូ បើលើសត្រូវយកទៅប្រលែងវិញ រីឯអ្នកណា ទៅចាប់ យកពង ឬធ្វើបាបសត្វទាទឹក ឬ/និងក្ងានព្រៃ ត្រូវ សមត្ថកិច្ចផាកពិន័យ។ ចំពោះមាត់បឹងទាំងមូលវិញ គេដាំស្មៅ ដោយមានសួនច្បារដោយអន្លើ និងមួយចំហៀងគេដាំដើមឈើ ដើម្បីឲ្យសត្វស្លាប រស់នៅដូចជាសត្វ ក្អែកជាដើម។
អ្វីដែលខ្ញុំមើលឃើញ មានប្រយោជន៍នោះ រក្សាបាននូវបរិស្ថានល្អ បង្កលក្ខណៈឲ្យសត្វព្រៃ និងមនុស្សរស់នៅជា មួយគ្នាដោយសុខសាន្ត, មាត់បឹងក៏ជាកន្លែងហាត់ប្រាណផងដែរ ពីព្រោះមានវាលស្មៅ និងមានផ្លូវព័ន្ធជុំវិញ មាត់បឹង, ជាកន្លែងអង្គុយលេងពេលថ្ងៃ ព្រោះមានម្លប់ដើមឈើ, សាលាបញ្ជូនកូនសិស្សមកលេង ដើម្បីឲ្យ ស្គាល់បឹង ក៏ដូចហាត់ការផ្សេងៗទៀត នៅលើវាលស្មៅមាត់បឹង និងកាត់បន្ថយជំនន់ទឹកភ្លៀងជាដើម៕